adw. dr Patrycja Ewa Herod
członek Komisji Historii i Tradycji Adwokatury Warszawskiej przy ORA w Warszawie
Polsce – wierność
Praw i wolności – obrona
Potrzebującym – pomoc
Historia Izby Adwokackiej w Warszawie
Podczas rozbiorów Polski Warszawa wchodziła od 1815 roku w skład Królestwa Kongresowego, gdzie w 1876 roku została implementowana rosyjska reforma sądowa z 1864 roku. Wówczas powstała w Warszawie rada obrończa, lecz na skutek napiętej sytuacji politycznej zlikwidowano ją już w 1882 roku, pozbawiając adwokaturę na ziemiach zaboru rosyjskiego jakiegokolwiek samorządu zawodowego. Taki status quo utrzymał się do czasu odzyskania przez Polskę niepodległości.
Warszawską Izbę Adwokacką powołano na mocy dekretu Naczelnika Państwa z 24 grudnia 1918 roku w przedmiocie statutu tymczasowego Palestry Państwa Polskiego, który wszedł w życie 1 stycznia 1919 roku i zgodnie z art. 1 przepisów przechodnich obowiązywał tylko na ziemiach polskich dawnego zaboru rosyjskiego. Samorząd warszawski rozpoczął swoją działalność w lutym 1919 roku. Na pierwszego dziekana Warszawskiej Rady Adwokackiej obrano adwokata Antoniego Jurkowskiego.
Od marca 1924 roku Warszawska Izba zaczęła wydawać „Palestrę”, która jest najstarszym czasopismem adwokackim w Polsce. Początkowo był to periodyk tylko adwokatury stołecznej, ale bardzo szybko zdobył zasięg i znaczenie ogólnokrajowe. W 1925 roku na listę adwokacką Rady Adwokackiej w Warszawie została wpisana Helena Wiewiórska – pierwszy w Polsce adwokat kobieta.
W nocy z 9/10 września 1930 roku ówczesne władze dokonały aresztowania 84 osób, w tym adwokatów, związanych z ugrupowaniami centrowymi i lewicowymi, osadzając ich w specjalnie przygotowanym więzieniu wojskowym w Brześciu nad Bugiem. Już 10 września Rada Adwokacka w Warszawie przyjęła uchwałę wyrażającą protest przeciwko tym aresztowaniom, zaś w ciągu tygodnia powołano Komitet Obrońców pod przewodnictwem adwokata Jana Nowodworskiego, dziekana Rady Adwokackiej w Warszawie.
Na skutek wybuchu II wojny światowej organy samorządu adwokackiego przestały normalnie funkcjonować. Władze okupacyjne w grudniu 1939 roku rozwiązały Naczelną Radę Adwokacką oraz Okręgową Radę Adwokacką w Warszawie. W styczniu 1940 roku powołano Radę Przyboczną, składającą się z 15 warszawskich adwokatów, byłych członków organów Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie oraz Naczelnej Rady Adwokackiej. Jednocześnie okupanci niemieccy postanowili pozbawić prawa wykonywania zawodu wszystkich adwokatów narodowości żydowskiej, skreślając ich z listy adwokackiej. W konsekwencji tych planów zobligowano Radę Przyboczną do wypowiedzenia się w tej materii na piśmie. Głosujący zostali ostrzeżeni, iż wobec osób głosujących negatywnie zostaną wyciągnięte konsekwencje – skreślenie z listy adwokatów. Mimo tego, 14 adwokatów spośród 15 głosujących zagłosowało negatywnie i, odznaczając się odwagą oraz poczuciem sprawiedliwości, weszli do potomności jako „czternastu sprawiedliwych”.
Już na przełomie lat 1939/40 utworzono Tajny Komitet Adwokacki, który na początku stycznia 1941 roku przekształcił się w Tajną Naczelną Radę Adwokacką. Z jej inicjatywy powołano m.in. konspiracyjną Radę Adwokacką w Warszawie, która zajmowała się nie tylko sprawami korporacyjnymi, ale również cywilną walką z okupantem, wykazując hart ducha i patriotyzm. W trakcie II wojny światowej, w konsekwencji zbrodniczych działań okupantów, śmierć poniosła prawie jedna trzecia stanu osobowego warszawskiej palestry – łącznie 720 warszawskich adwokatów i aplikantów adwokackich (ponad 90% ogółu).
W okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej środowisko adwokackie było traktowane przez komunistyczne władze jako wróg klasowy i wielu spośród warszawskich adwokatów było nękanych postępowaniami dyscyplinarnymi, wszczynanymi na polecenie władzy. Jednocześnie adwokaci z Izby Warszawskiej ofiarnie prowadzili obrony w procesach politycznych doby stalinowskiej i w kolejnych dekadach, nie wyłączając stanu wojennego, angażując się jednocześnie w działalność opozycyjną. Występowali w sprawach: świadków Jehowy, studentów, grupy „RUCH”, robotników, zabójstw księży czy działaczy „Solidarności”. Za tę działalność byli nagminnie represjonowani i nierzadko zawieszano im prawa do wykonywania zawodu, a nawet skreślano z listy adwokatów.
Obecnie Izba Adwokacka w Warszawie aktywnie uczestniczy w życiu polskiej palestry zarówno w kraju, jak i na forum międzynarodowym, angażuje się w działalność opiniodawczą i naukową, a także udziela się w inicjatywach społecznych, wspierając obywateli.