Stanowisko nr 1 Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie z dnia 18 listopada 2021 r.
Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie
w składzie:
- adw. Aleksander Krysztofowicz – Wicedziekan
- adw. Wojciech Bagiński
- adw. Jakub Bartosiak
- adw. Anna Czepkowska-Rutkowska – Skarbnik
- adw. Michał Fertak – Zastępca Sekretarza
- adw. Jakub Jacyna – Sekretarz
- adw. Tomasz Korczyński
- adw. Andrzej Orliński
- adw. Agata Rewerska
- adw. dr Kamil Szmid
podjęła przez aklamację następujące stanowisko:
w sprawie postępowania zawisłego przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie z wniosku Prokuratora Generalnego o stwierdzenie zakresowej i interpretacyjnej niezgodności Europejskiej Konwencji Praw Człowieka z Konstytucją RP (sygn. K 6/21)
- Okręgowa Rada Adwokacka wyraża najgłębsze zaniepokojenie w związku z toczącym się przed Trybunałem Konstytucyjnym postepowaniem w sprawie z wniosku Prokuratora Generalnego o stwierdzenie zakresowej i interpretacyjnej niezgodności Europejskiej Konwencji Praw Człowieka z Konstytucją RP. Rozprawa w tej sprawie została zaplanowana na 24 listopada 2021 r.
- Wniosek Prokuratora Generalnego – co wynika wprost z jego treści – stanowi reakcję na wyrok wydany przez Europejski Trybunał Praw Człowieka 7 maja 2021 r., w sprawie Xero Flor w Polsce Sp. z o.o. przeciwko Polsce (skarga nr 4907/18). W orzeczeniu tym ETPC uznał, że decyzja Trybunału Konstytucyjnego, wydana z udziałem osoby wybranej na miejsce już zajęte, powszechnie określanej mianem sędziego dublera, narusza prawo do sądu zagwarantowane każdemu przez art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, jako że Trybunału Konstytucyjnego nie można w takim wypadku uznać za „sąd ustanowiony ustawą”, o którym mowa w tym przepisie.
- Prokurator Generalny swoim wnioskiem domaga się uznania przez Trybunał Konstytucyjny niezgodności zakresowej oraz interpretacyjnej art. 6 ust. 1 zdanie 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, na którym oparł się Europejski Trybunał Praw Człowieka wydając przedmiotowy wyrok, z szeregiem norm Konstytucji RP.
- Skierowanie przedmiotowego wniosku przez Prokuratora Generalnego uznać należy za przejaw negatywnej praktyki instrumentalizacji prawa dla potrzeb realizacji bieżących interesów politycznych, a także naruszanie ustawowego obowiązku Prokuratora Generalnego „stania na straży praworządności” (art. 2 ustawy – Prawo o prokuraturze).
- W pierwszej kolejności należy podkreślić, że w istocie Prokurator Generalny kwestionuje we wniosku akt stosowania prawa (czyli wyrok), nie zaś prawo. Cała argumentacja zawarta we wniosku stanowi w istocie polemikę z jednym wyrokiem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Orzekanie w odniesieniu do aktów stosowania prawa, wydanych przez sądy krajowe, a tym bardziej międzynarodowe, nie znajduje się w kompetencji Trybunału Konstytucyjnego.
- W drugiej kolejności należy dostrzec, że rząd polski nie skorzystał z prawa do wnioskowania o przekazanie sprawy Xero Flor w Polsce Sp. z o.o. przeciwko Polsce do rozpoznania przez Wielką Izbę Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, co doprowadziło do uprawomocnienia się tego wyroku. W tym właśnie, i tylko tym, postępowaniu istniała przestrzeń do podjęcia polemiki z wyrokiem wydanym przez Izbę Trybunału. Faktu nieskorzystania z tej możliwości, nie można interpretować inaczej niż przyznanie przez rząd polski, że z wyrokiem tym Rzeczypospolita Polska się zgadza. Uprawomocnienie się tego wyroku, aktualizuje obowiązek jego wykonania przez władze RP.
- Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie, mając na uwadze Uchwały Zgromadzenia Izby Adwokackiej w Warszawie nr 10 dnia 23 kwietnia 2016 r. i nr 11 z dnia 11 maja 2019 r. oraz swoje liczne stanowiska odnoszące się do nieprawidłowości w powołaniu sędziów orzekających obecnie w Trybunale Konstytucyjnym, wzywa wnioskodawcę – Prokuratora Generalnego – do wycofania tego wniosku.
- Na Prokuratorze Generalnym, jako jednym z organów władzy publicznej, obok Sejmu RP oraz samego Trybunału Konstytucyjnego, ciąży obowiązek wykonania wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Xero Flor w Polsce Sp. z o.o. przeciwko Polsce. Wniosek Prokuratora Generalnego nie tylko nie zamierza do wykonania tego wyroku ETPC, ale przeciwnie utrudnia ten proces, przyczyniając się do pogłębiania chaosu prawnego i kryzysu praworządności wywołanego nieprawidłową obsadą Trybunału Konstytucyjnego.
- Konkludując, Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie wskazuje, że kwestionowanie orzeczeń sądów międzynarodowych poprzez uzyskiwanie przeciwnych orzeczeń sądów i trybunałów krajowych stanowiło do tej pory smutny wzorzec postępowania w krajach o niskich standardach demokratycznych (np. Rosja). Ewentualne wydanie przez polski Trybunał Konstytucyjny wyroku zgodnego z żądaniem Prokuratora Generalnego, a zatem przyznania, że konwencyjne, a także konstytucyjne gwarancje prawa do sądu nie znajdują zastosowania do postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym prowadziłoby co najmniej do obniżenia poziomu ochrony praw i wolności obywateli.