Szanowni Państwo, Koleżanki i Koledzy,
W naszym środowisku toczy się istotna dyskusja w sprawie sposobu i terminu przeprowadzenia Zgromadzenia naszej Izby. Będąc przekonanym, że naszym obowiązkiem wobec członków Izby jest najpełniejsze i rzetelne przedstawienie informacji na temat naszych działań oraz o ich uwarunkowaniach prawnych i faktycznych, pragnę przedstawić Państwu poniższe uwagi.
Chcąc zrealizować nasz podstawowy samorządowy obowiązek, tj. zwołanie Zgromadzenia Izby i efektywne przeprowadzenie wyborów do organów Izby, podjęcie uchwał, szczególnie związanych ze sprawozdawczością i przyjęciem budżetu Izby oraz budżetu Szkolenia Aplikantów, musimy zmierzyć się z istotnym problemem: jak to zrobić w czasie pandemii COVID-19.
Nie rozważaliśmy możliwości przedłużenia obecnej kadencji organów Izby i przesunięcia terminu Zgromadzenia. Naszym celem jest zorganizowanie we właściwym terminie Zgromadzenia – z zachowaniem niezbędnych standardów bezpieczeństwa, transparentności oraz jego demokratycznego charakteru. Wyrazem tej konsekwentnie artykułowanej intencji było między innymi moje jednoznaczne stanowisko, zaprezentowane podczas plenum NRA wdniu 27 sierpnia br., zgodnie z którym odsuwanie wyborów demokratycznych wsamorządach i przedłużanie kadencji ich organów jest nieuzasadnione i nie służy samorządowi adwokackiemu.
Okręgowa Rada Adwokacka od miesięcy nieustannie pracuje, by zorganizować Zgromadzenie jeszcze w tym roku, w taki sposób by: po pierwsze – przebiegło bezpiecznie, tj. w sposób minimalizujący zagrożenie rozprzestrzenienia się wirusa wśród członków naszej Izby; po drugie – by odbyło się w sposób prawnie dopuszczalny; po trzecie – by odbyło się w sposób technicznie bezpieczny, tj. by w wyniku korzystania z niepewnych lub niesprawdzonych metod zdalnego udziału w Zgromadzeniu, nie doszło do przerwania lub zakłócenia jego przebiegu.
Realizację powyższych celów utrudniają jednak uwarunkowania faktyczne i prawne, z którymi musimy się mierzyć.
Ustawa Prawo o Adwokaturze dopuszcza wprost tylko formę tradycyjną Zgromadzenia, czyli z osobistym udziałem członków Izby. Tymczasem, ostatnio wydana uchwała NR 97/2020 Naczelnej Rady Adwokackiej z dnia 27 sierpnia 2020 r., co do zasady rekomenduje nieodbywanie Zgromadzeń, chyba że ocena ryzyka pozwala przyjąć, że takie Zgromadzenie nie będzie przekraczać określonego w tej uchwale progu ryzyka dla zdrowia.
Sprawę zorganizowania Zgromadzenia komplikuje ponadto stanowisko Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 4 września 2020 r., zgodnie z którym przyjmowana przez wielu przedstawicieli Adwokatury interpretacja przepisów tzw. Tarczy kryzysowej, dopuszczająca odbycie Zgromadzenia w formie tradycyjnej mimo zebrania się powyżej 150 osób, jest błędna. GIS stoi na stanowisku, że dopuszczalne jest zorganizowanie Zgromadzenia liczącego tylko do 150 osób. Podważa to interpretację przepisów pozwalającą na odbycie Zgromadzenia w formie tradycyjnej w tak liczebnej Izbie jak Warszawska. Z drugiej strony, obecnie obowiązujące przepisy niestety nie regulują precyzyjnie w jaki sposób miałoby się odbywać Zgromadzenie Izby w formie zdalnej lub mieszanej i stwarzają w związku z tym niepewność, czy tak przeprowadzone Zgromadzenia byłoby zgodne z prawem a wybory i podjęte uchwały – skuteczne.
W tej sytuacji pod znakiem zapytania stoi możliwość przeprowadzenia Zgromadzenia naszej Izby w formie tradycyjnej, wirtualnej (zdalnej), a także mieszanej (tzw. hybrydowej).
Jednak – poszukując optymalnego wyjścia z tej bardzo trudnej sytuacji – współpracujemy z Naczelną Radą Adwokacką i wspieramy Prezydium NRA w kontaktach z Ministerstwem Sprawiedliwości, mających na celu wprowadzenie przepisów (lub ustalenie ich wspólnej, spójnej i bezpiecznej interpretacji), które:
- umożliwią zorganizowanie Zgromadzenia w formie tradycyjnej – co z kolei wymagałoby zachowania najwyższych standardów bezpieczeństwa sanitarnego i wykorzystania ogromnej przestrzeni, jak np. Hala Expo, z jej podzieleniem na zamknięte sektory, by minimalizować ryzyko dla jego uczestników, lub
- pozwolą wprost na przeprowadzenie Zgromadzenia hybrydowego lub zdalnego, bez ryzyka podważania ważności uchwał i wyników wyborów, chociażby ze względu na brak niezbędnego kworum.
Prowadzimy jednocześnie rozmowy z dostawcami usług informatycznych, by ocenić, czy wIzbie tak licznej jak nasza możliwe będzie, pod względem technologicznym i informatycznym, przeprowadzenie w sposób sprawny, bezpieczny, odporny na manipulacje głosowaniami nad uchwałami i wyborami. Formuła przeprowadzenia Zgromadzenia musi także umożliwić dyskusję i składanie wniosków przez uczestników Zgromadzenia.
Jak wspomniałem powyżej, jestem stanowczo przeciwny przedłużaniu kadencji organów izbowych. Przyjąłem jednak do wiadomości spójną interpretację Prezydium NRA oraz Ministerstwa Sprawiedliwości, o której mowa w komunikacie Prezydium NRA na temat spotkania w dniu 4 września 2020 r., z której wynika, że w przypadku niewybrania nowych organów Izby w ustawowym terminie, dotychczasowe organy wykonują swoje obowiązki do czasu wyłonienia nowych władz samorządowych. Zgadzając się z taką interpretacją przepisów (art. 11 ust. 2 ustawy Prawo o adwokaturze), uważam jednak, że niepożądane byłoby korzystanie z niej. Powinniśmy jak najsprawniej doprowadzić do skutecznego przeprowadzenia wyborów, tak by organy Izby cieszyły się pełną legitymacją demokratyczną i Państwa pełnym zaufaniem.
Problemy, z którymi mierzą się wszystkie Izby w Polsce, gdy dodatkowo warunki normatywne i zdrowotne związane z pandemią zmieniają się z tygodnia na tydzień, w realiach Izby Warszawskiej są szczególnie skomplikowane i niełatwe do rozwiązania.
Dziękuję Państwu za okazane do tej pory zrozumienie i cierpliwość. Mam nadzieję, że te krótkie uwagi będą pomocne w zrozumieniu trudnej sytuacji, w której w związku z pandemią znalazł się samorząd adwokacki i cała nasza Izba, a także w zrozumieniu, że nie ma łatwych rozwiązań, wbrew głosom pojawiającym się w dyskursie publicznym. Z przyczyn niezależnych od nas wszyscy musimy zachować elastyczność i dopuszczać możliwość kolejnych zmian, dotyczących planowanego terminu, miejsca i formuły Zgromadzenia, uwarunkowanych rozwojem pandemii, ustaw i rozporządzeń i naszych samorządowych aktów normatywnych. Zachęcam Państwa do śledzenia oficjalnych komunikatów, wydawanych po posiedzeniach Okręgowej Rady Adwokackiej i Prezydium ORA, które pojawiają się na naszej stronie internetowej, w Informatorze i na profilu ORA na Facebooku i stanowią rzetelne źródło informacji o pracach podejmowanych w celu zorganizowania Zgromadzenia Izby.
Życząc Państwu przede wszystkim zdrowia i pogody ducha, i wiele siły w realizacji obowiązków adwokackich w tych trudnych okolicznościach, proszę o przyjęcie wyrazów szacunku.
Adw. Mikołaj Pietrzak Dziekan
Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie
