Poniżej publikujemy stanowisko Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie wraz z Sekcją Praw Człowieka przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie z dnia 15 stycznia 2025 roku w sprawie zapowiedzi nierespektowania przez Radę Ministrów nakazów aresztowania wydanych przez Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze wobec Benjamina Netanjahu oraz Jo’awa Galanta.
Stanowisko nr 1/2025
z dnia 15 stycznia 2025 r.
Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie
wraz z Sekcją Praw Człowieka przy Okręgowej Radzie Adwokackiej
w Warszawie
w sprawie zapowiedzi nierespektowania przez Radę Ministrów nakazów aresztowania wydanych przez Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze
Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie wraz z Sekcją Praw Człowieka przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie wyrażają krytyczny stosunek wobec zapowiedzi nierespektowania przez Radę Ministrów nakazów aresztowania wydanych przez Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze (dalej: MTK) wobec Benjamina Netanjahu oraz Jo’awa Galanta.
Zgodnie z uchwałą nr 3 Rady Ministrów z 9 stycznia 2025 roku (dalej: Uchwała), przywódcy Państwa Izrael mają mieć zapewniony wolny i bezpieczny pobyt w Polsce i udział w uroczystościach 27 stycznia 2025 roku. Realizacja tej deklaracji naruszy zobowiązania międzynarodowe Rzeczypospolitej Polskiej wynikające z Rzymskiego Statutu Międzynarodowego Trybunału Karnego.
Rzeczpospolita Polska zobowiązana jest do przestrzegania wiążącego ją prawa międzynarodowego. Zobowiązanie to, wyrażone w art. 9 Konstytucji RP, stanowi jedną z najważniejszych zasad ustrojowych państwa. Rzymski Statut został ratyfikowany przez Rzeczpospolitą Polską w 2001 roku i jako umowa międzynarodowa stanowi źródło powszechnie obowiązującego prawa. Zgodnie z postanowieniami Rzymskiego Statutu, państwa-strony są zobowiązane do pełnej współpracy z MTK w zakresie ścigania i osądzania zbrodni podlegających jurysdykcji MTK. W ramach realizacji tego obowiązku Rzeczpospolita Polska, po otrzymaniu wniosku o aresztowanie, powinna natychmiast podjąć kroki w celu realizacji, na zasadach określonych w Rzymskim Statucie i prawie krajowym, nakazów aresztowania wydanych przez MTK. Zważywszy na uregulowanie współpracy z MTK zawarte w Kodeksie postępowania karnego, Uchwałę Rady Ministrów jako organu władzy wykonawczej, należy również postrzegać jako bezpodstawne wkroczenie w sferę władzy sądowniczej.
Fakt, że uroczystości 27 stycznia 2025 roku mają na celu upamiętnienie najczarniejszych kart historii XX wieku, nie usprawiedliwia ignorowania nakazów aresztowania wobec osób podejrzanych o popełnienie zbrodni przeciwko ludzkości oraz zbrodni wojennych.
Tego rodzaju podważanie porządku międzynarodowego prawa karnego jest szczególnie niebezpieczne, mając na uwadze inne postępowania prowadzone przez Biuro Prokuratora MTK,
w tym te związane ze zbrodniami zarzucanymi przedstawicielom Federacji Rosyjskiej. Uchwała Rady Ministrów tworzy precedens, który w przyszłości może legitymizować udzielanie ochrony innym osobom podejrzanym o popełnienie zbrodni objętych jurysdykcją MTK.
Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie wraz z Sekcją Praw Człowieka przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie, w odniesieniu do wypowiedzi medialnych przedstawicieli Rady Ministrów wskazuje, że respektowanie zobowiązań prawnych Rzeczypospolitej Polskiej nie może być przedmiotem kompromisu czy „ważenia pewnych racji”. Najważniejsze nawet cele polityczne nie mogą usprawiedliwiać naruszania praworządności, nierespektowania orzeczeń trybunałów oraz sądów i naruszania międzynarodowych zobowiązań Rzeczypospolitej Polskiej.