Zachęcamy do zapoznania się z oświadczeniem Warszawskiej Rady Adwokackiej w sprawie portugalskiej ustawy o samorządach zawodowych, które Rada podjęła z inicjatywy członka naszej Izby, adw. Michała Chodorka.
Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie wyraża zaniepokojenie możliwym wpływem nowej ustawy o samorządach zawodowych oraz zmian w prawie dotyczących pomocy prawnej osób innych niż wykwalifikowani prawnicy, proponowanych przez rząd portugalski, na prawa obywateli Portugalii i innych osób mieszkających w Portugalii dostępu do profesjonalnej pomocy prawnej oraz w sprawie niezależności portugalskiej adwokatury.
Prawa zapisane w art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka gwarantują skuteczny dostęp do niezależnego i wykwalifikowanego prawnika. Europejski Trybunał Praw Człowieka potwierdził w wielu wyrokach, że wiąże się to z obowiązkiem państwa sygnatariusza Konwencji zapewnienia dostępu do dobrze wykwalifikowanego i niezależnego prawnika.
Niezależność prawników świadczących usługi prawne może zagwarantować jedynie niezależna rada adwokacka.
Niezależna rada adwokacka stanowi również kluczowy element niezależnego wymiaru sprawiedliwości, który jest jednym z kluczowych zabezpieczeń, bez których demokracje narażone są na erozję pod wpływem impulsów populistycznych i autorytarnych.
Sytuacja, w której osoby inne niż wykwalifikowani adwokaci mogą swobodnie świadczyć pomoc prawną, a osoby te nie są zobowiązane do przestrzegania kodeksu etyki zawodowej, którym są zobowiązani wykwalifikowani prawnicy, ani nie podlegają jurysdykcji dyscyplinarnej portugalskiej Rady Adwokackiej, zagraża prawa jednostki do pomocy niezależnego prawnika i usuwa ważny element z demokratycznego systemu kontroli i równowagi.
Rozważane zmiany zagrażają również prawu obywateli Portugalii i innych osób mieszkających w Portugalii do korzystania z pomocy odpowiednio wykwalifikowanego prawnika. Nie można zagwarantować jakości usług prawnych, jeśli mają być one świadczone przez osoby, które nie są wyszkolone na tym samym wysokim poziomie co certyfikowani prawnicy, ani nie podlegają obowiązkowi zachowania tajemnicy zawodowej lub unikania konfliktu interesów.
Takie rozwiązania są tym bardziej niebezpieczne, że istnieje prawdopodobieństwo, że ryzyko związane z powierzaniem swoich praw osobom innym niż wykwalifikowani prawnicy ponosić będą nieproporcjonalnie osoby z grup upośledzonych.
W związku z powyższym Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie wzywa rząd i władze Portugalii do wypełnienia obowiązku zapewnienia swoim obywatelom odpowiedniego dostępu do pomocy prawnej poprzez zagwarantowanie, że:
1. wszystkie osoby mieszkające w Portugalii, niezależnie od ich statusu finansowego, prawnego czy społecznego, mogą liczyć na pomoc wykwalifikowanego i niezależnego prawnika, zgodnie z wymaganiami Europejskiej Konwencji Praw Człowieka;
2. Portugalska Adwokatura pozostaje niezależna i zachowuje swoje kompetencje w zakresie regulowania i nadzorowania działalności zawodowej wszystkich osób świadczących usługi prawne w Portugalii.