Szanowni Państwo Dziekani Okręgowych Rad Adwokackich, Szanowne Koleżanki i Szanowni Koledzy – adwokaci i aplikanci adwokaccy, w dniu 7 kwietnia br. odbyło się kolejne – jak co tydzień – internetowe posiedzenie Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej. Głównym jego przedmiotem była sytuacja Adwokatury w związku ze stanem epidemii wirusa SARS-CoV-2.
Prezydium NRA, nadało zarówno na szczeblu krajowym, jak i na szczeblu izbowym, bezwzględny priorytet działaniom samorządowym nakierowanym na aktywizację zawodową adwokatów i aplikantów, zapewnienie możliwości wykonywania zawodu i uzyskiwania dochodów, działalność samopomocową dla członków samorządu przy zachowaniu zasady kontynuacji działalności samorządowej i utrzymaniu struktur samorządu adwokackiego
w dobie kryzysu.
Stanowisko takie spotkało się z akceptacją Przewodniczącego Wyższej Komisji Rewizyjnej, aktywnie wspierającego Prezydium NRA w działaniach antykryzysowych.
Dzięki podejmowanym od kilkunastu lat przezornym działaniom Naczelnej Rady Adwokackiej, na rachunkach bankowych NRA znajdują się obecnie środki finansowe w wysokości ponad 13 mln zł. Te środki w obecnym stanie kryzysowym muszą zostać przeznaczone na zagwarantowanie funkcjonowania samorządu w Izbach Adwokackich i na poziomie krajowym. Samorząd adwokacki utrzymuje się wyłącznie ze składek wnoszonych przez adwokatów i aplikantów adwokackich i nie ma żadnych innych źródeł dochodu. Jednocześnie ustawodawca postawił przed samorządem określone zadania do wypełnienia. Nie możemy zatem dopuścić do sytuacji, w której realizacja tych zadań byłaby zagrożona. Obowiązkiem moim, jako Prezesa NRA, a także Prezydium NRA jest zagwarantowanie instytucjonalnego funkcjonowania samorządu adwokackiego – zarówno na poziomie krajowym, jak i w poszczególnych Izbach Adwokackich.
Kierując się powyższym założeniem, Prezydium NRA zdecydowało o przeznaczeniu zgromadzonych środków finansowych na zapewnienie dalszego funkcjonowania całego naszego samorządu. Na posiedzeniu w dniu 7 kwietnia br. Prezydium NRA przyjęło zasady gospodarowania tymi środkami, które to zasady zostaną przedstawione do akceptacji całej Naczelnej Radzie Adwokackiej. Prezydium NRA przyjęło za najważniejszy cel skierowanie pomocy finansowej dla tych Izb, które nie będą w stanie we własnym zakresie zapewnić ciągłości wypełniania zadań samorządowych. Nie wolno nam dopuścić do sytuacji, w której Izby Adwokackie – pozbawione wpływów w postaci składek samorządowych od swoich członków – będą popadały w zadłużenie w związku z własnymi zobowiązaniami natury cywilno-prawnej, pracowniczej, a także opłat publiczno-prawnych. Każda Izba, która będzie w trudnej sytuacji finansowej może liczyć na pomoc z funduszy NRA.
W ocenie Prezydium NRA pomoc dla poszczególnych adwokatów może być realizowana poprzez Izby Adwokackie w zależności od oceny indywidualnych przypadków dokonanej przez organa izbowe. Taka pomoc może być realizowana niezależnie od ewentualnych zwolnień z płacenia składek samorządowych na rzecz Izb, o których być może zdecydują uprawnione organy poszczególnych Izb.
Nie możemy nie dostrzegać, że ostatnio pojawiły się postulaty, aby całą kwotę zgromadzoną przez NRA, bądź jej część, rozdzielić między wszystkich adwokatów. Takie propozycje Prezydium NRA uznało za zmierzające do nieuprawnionego i nieodpowiedzialnego rozdawnictwa, niemającego żadnego związku z realizacją zadań samorządu, do której jesteśmy zobowiązani tym bardziej, że realizacja takich postulatów nie stanowiłaby żadnego realnego wsparcia dla potrzebujących osób – gdyby dokonać podziału całej kwoty, każdy z adwokatów otrzymałby nie więcej niż 500 zł, a samorząd przestałby być wypłacalny, co w praktyce oznaczałoby jego samolikwidację.
Prezydium NRA postanowiło również wstrzymać wszelkie wydatki związane z działalnością komisji tematycznych powołanych przy NRA, uznając za priorytetowe te działania, które pozwolą naszemu środowisku przejść przez czas kryzysu, unikając przy tym zadłużenia czy nawet likwidacji instytucji samorządowych. Trwają prace nad nowym preliminarzem budżetowym NRA na 2020 rok, zawierającym propozycję dalszego obniżenia składki izbowej na rzecz NRA. Prezydium NRA zakłada bowiem, że wpływy z Izb (obecnie 37 zł od każdego adwokata w Izbie) powinny być realizowane, choć w istotnie zmniejszonej do końca 2020 roku wysokości, aby możliwe było przekazanie pomocy finansowej dla najbardziej potrzebujących Izb, jak również płynna realizacja zadań powierzonych całemu samorządowi adwokackiemu. Zgromadzona kwota 13 mln zł jest kwotą znaczącą. Jednocześnie, przy braku jakichkolwiek wpływów do budżetu NRA, musiałaby zostać wydatkowana w czasie kilku miesięcy na zapewnienie utrzymania ciągłości instytucjonalnej naszego samorządu. Patrząc w perspektywie dłuższej niż te kilka miesięcy, musimy sprostać zadaniom nałożonym na samorząd w czasie kryzysu i w czasie, który nastąpi po ustaniu pandemii.
Pojawiły się również propozycje przekazania kilkumilionowych kwot z budżetu NRA na pomoc dla służb medycznych. Tego rodzaju pomoc – z każdego źródła – jest potrzebna, jednak mając na uwadze wskazane wyżej priorytety naszego środowiska, niemożliwe jest przeznaczenie takich kwot na inne cele niż te związane z zadaniami naszego samorządu. Widząc potrzeby służby medycznej w obecnym czasie i jednocześnie wyrażaną przez wielu z nas gotowość wsparcia finansowego niedofinansowanej służby zdrowia, Prezydium NRA przedstawi w krótkim czasie propozycje dokonywania dobrowolnych wpłat na wskazany celowy rachunek na wydatki z tym związane.
Z koleżeńskimi pozdrowieniami
Adwokat Jacek Trela
Prezes Naczelnej Rady Adwokackiej