Przedstawione poniżej dane mają charakter informacyjny i poglądowy. Zwracamy uwagę, że w konkretnych sytuacjach omawiane przepisy prawa mogą znajdować inne zastosowanie. Zachęcamy do konsultowania przypadków indywidualnych z adwokatami naszej Izby. Rejestr adwokatów jest dostępny pod adresem: https://rejestradwokatow.pl/adwokat
DOFINANSOWANIA NA WALKĘ Z KORONAWIRUSEM
Instytucje przyznające środki unijne ogłaszają nowe konkursy dedykowane finansowaniu projektów realizowanych tak przez przedsiębiorców, jak i jednostki naukowe, zorientowanych na rozwiązania wspierające walkę z wirusami, wspieraniu opieki zdrowotnej oraz inne rozwiązania służące zdrowiu publicznemu. Na szczególną uwagę zasługuje w tym kontekście Konkurs „Szybka Ścieżka – Koronawirusy” ogłoszony przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, w którym wnioski o dofinansowanie będzie można składać od 6 maja do 31 grudnia 2020 r.
Na dofinansowania w ramach konkursu przeznaczono łącznie 200 mln PLN, zaś szczegółowe informacje związane z procedurą konkursową znajdują się w serwisie internetowym NCBR: https://www.ncbr.gov.pl/programy/fundusze-europejskie/poir/konkursy/5-1-1-1-2020/
TERMINOWOŚĆ REALIZACJI PROJEKTÓW Z DOFINANSOWANIEM UE
Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, będące Instytucją Zarządzającą dla znacznej części realizowanych w Polsce programów operacyjnych, wydało już wskazania dla instytucji niższego stopnia. Zgodnie z tymi wskazówkami, instytucje te mają przychylać się do wniosków Beneficjentów o przedłużenie terminu realizacji projektów, przesunięcie zaplanowanych prac na późniejszy okres itd. Podstawowym warunkiem pozytywnego rozpoznania wniosku ma być wykazanie przez beneficjenta, że powodem zmian jest epidemia (np. wstrzymanie produkcji, a w związku z tym niemożność prowadzenia testów itd.).
Wnioski w tym zakresie należy kierować do właściwej instytucji będącej stroną umowy o dofinansowanie.
TRUDNA SYTUACJA FINANSOWA PRZY REALIZACJI PROJEKTU Z DOFINANSOWANIEM UE
Zgodnie z Rozporządzeniem GBER*, przedsiębiorstwa znajdujące się w trudnej sytuacji (czyli np. takie, w stosunku do których spełnione są kryteria wszczęcia postępowania związanego z niewypłacalnością) nie mogą otrzymać pomocy publicznej w ramach dofinansowań wchodzących w zakresie rozporządzenia (zdecydowana większość konkursów ogłaszanych w Polsce). Zgodnie jednak z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, nie można cofnąć raz przyznanej pomocy, jeżeli trudna sytuacja wystąpiła już po jej przyznaniu. Samo więc wystąpienie trudnej sytuacji finansowej po zawarciu umowy o dofinansowanie projektu nie rodzi obowiązku zwrotu dotacji przyznanych i wypłaconych wcześniej.
Natomiast umowy o dofinansowanie projektu i przepisy prawa przewidują obowiązek informowania właściwej instytucji o wszelkich zagrożeniach dla projektu, w tym związanych z niewypłacalnością beneficjenta środków unijnych. Może być to podstawa do wstrzymania wypłat kolejnych transz dofinansowania.
*Rozporządzenia Komisji nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu
UZYSKANIE ZALICZEK W PROJEKCIE ROZLICZANYM REFUNDACJĄ
Jeżeli projekt dofinansowany ze środków UE był do tej pory oparty wyłącznie o płatności refundacyjne, beneficjent może złożyć wniosek o płatności zaliczkowe. Chociaż przepisy prawa w tym zakresie nie uległy zmianie, to można zaobserwować, że właściwe instytucje przyśpieszyły rozpatrywanie wniosków o płatności zaliczkowe.
Do obsługi płatności zaliczkowych konieczne jest posiadanie wyodrębnionego rachunku bankowego, dedykowanego zaliczkom. Po jego założeniu należy poinformować właściwą instytucję o zamiarze przejścia na system zaliczkowy oraz złożyć odpowiednie zabezpieczenie (jeśli w danej sytuacji jest to wymagane) i wniosek o zaliczkę w systemie SL2014. W formie zaliczki może zostać wypłacone do 90% wartości całego dofinansowania, o ile w umowie nie zastrzeżono niższego progu.
Opracowanie: adw. Grzegorz Kukowka