Przedstawione poniżej dane mają charakter informacyjny i poglądowy. Zwracamy uwagę, że w konkretnych sytuacjach omawiane przepisy prawa mogą znajdować inne zastosowanie. Zachęcamy do konsultowania przypadków indywidualnych z adwokatami naszej Izby. Rejestr adwokatów jest dostępny pod adresem: https://rejestradwokatow.pl/adwokat
IP
PROGRAM „KULTURA W SIECI”
Art. 15m Tarczy Antykryzysowej[1] przewiduje, że „w przypadku gdy działalność twórcza lub artystyczna nie może być kontynuowana w obecnej formie w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ze względu na ograniczenia, zakazy i nakazy”, w tym zakaz organizowania imprez, zakaz prowadzenia działalności rozrywkowej i twórczej związanej z wszelkimi zbiorowymi formami kultury i rozrywki oraz zakaz zgromadzeń[2], a „może być kontynuowana (…) pod warunkiem zmiany formy upowszechniania tej działalności” i jest „działalnością kulturalną objętą mecenatem państwa” lub „działalnością polegającą na produkcji audiowizualnej”, twórca może ubiegać się o wsparcie finansowe na dofinansowanie zmiany formy upowszechniania swojej działalności na formę online. Na podstawie powyższego przepisu, 2 kwietnia 2020 r. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego wydał rozporządzenie,[3] które określa szczegóły omawianego dofinansowania. W budżecie Ministerstwa do rozdysponowania na działania związane z prezentacją wydarzeń kulturalnych i udostępnianiem zasobów kulturalnych on-line zabezpieczono 15 mln zł i ogłoszono program o nazwie: „Kultura w sieci”. Z programu mogą skorzystać zarówno instytucje oraz przedsiębiorcy, jak i osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej.
Samorządowe instytucje kultury, organizacje pozarządowe i fundacje, kościoły i związki wyznaniowe oraz ich osoby prawne, a także przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą mogą ubiegać się o dofinansowanie zadań, takich jak:
- warsztaty on-line, webinaria, kursy e-learningowe z zakresu edukacji kulturalnej oraz inne działania on-line służące podnoszeniu kompetencji kulturowych ich uczestników oraz rozwojowi kompetencji cyfrowych zarówno odbiorców, jak i kadr kultury;
- wydarzenia kulturalne on-line, m.in.: koncerty, spektakle, czytania, recitale, spotkania z twórcami/artystami; udostępnianie zapisów wydarzeń kulturalnych (w tym: przedstawień, koncertów, wystaw wraz z katalogami); wirtualne oprowadzania, spacery po miejscach kultury;
- udostępnianie i ponowne wykorzystywanie cyfrowych zasobów muzealnych, bibliotecznych, audiowizualnych, zabytkowych oraz archiwalnych – w tym tworzenie stron internetowych lub aplikacji, popularyzujących zasoby cyfrowe oraz działania związane z edukacją w zakresie zbiorów cyfrowych;
- tworzenie stron, gier internetowych, aplikacji mobilnych z dziedziny kultury;
- tworzenie wydawnictw audio-video udostępnianych w formie elektronicznej oraz publikacji książkowych w formie elektronicznej (e-booki, audiobooki.
Wszystkie szczegóły programu kierowanego do tych podmiotów określa Regulamin programu Narodowego Centrum Kultury „Kultura w sieci” dostępny pod adresem: https://nck.pl/dotacje-i-stypendia/dotacje/programy-dotacyjne-nck/kultura-w-sieci/do-pobrania# .
Twórcy, artyści, animatorzy i edukatorzy nieprowadzący działalności gospodarczej mogą natomiast w ramach tego samego programu wziąć udział w konkursie na stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Zakres zadań kwalifikujący się do programu nie został tu tak szczegółowo doprecyzowany, jak w przypadku dotacji. Szczegóły konkursu określa Regulamin Programu stypendialnego dostępny pod adresem: http://bip.mkidn.gov.pl/pages/posts/program-stypendialny-na-upowszechnianie-kultury-przez-osoby-fizyczne-ndash-kultura-w-sieci-3223.php . O stypendium nie mogą ubiegać się studenci.
Niezwykle ważnym warunkiem uzyskania wsparcia finansowego w ramach programu „Kultura w sieci” jest „bezpłatna i powszechna dostępność efektów” takiej dofinansowanej działalności, i to zarówno w trakcie epidemii, jak i przez 6 miesięcy po niej. Oznacza to m.in., że pobierając środki na uruchomienie platformy streamingowej na potrzeby wykonywania koncertów online lub udostępniania już nagranych koncertów, artysta musi zapewnić bezpłatny dostęp do tych zasobów nieograniczonej liczbie użytkowników Internetu i nie będzie miał prawa tego dostępu ograniczyć (np. usuwając treści z sieci) przez 6 miesięcy po opanowaniu epidemii.
Zadania objęte programem realizować można od 1 maja do 31 października 2020 roku. Stypendium dla osób fizycznych wyniesie 3.000 zł miesięcznie. Wsparcie w ramach dotacji celowych ma wahać się od 5.000 zł do 150.000 zł i może pokrywać nawet 100 % budżetu zadania.
Nabór wniosków trwa do 20 kwietnia. Wnioski mają odformalizowany charakter, można je składać online i nie wymagają dołączania żadnych dokumentów. Programem dotacyjnym zarządza Narodowe Centrum Kultury, a programem stypendialnym – Ministerstwo.
ZAPOMOGI SOCJALNE Z FUNDUSZY KULTURY
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego podkreśla, że niezależnie od innych przysługujących twórcom na podstawie przepisów Tarczy Antykryzysowej uprawnień, niezmiennie możliwe jest ubieganie się o pomoc socjalną z Funduszu Promocji Kultury[4].
Wnioski o zapomogę przysługują twórcom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej. Sytuacja może być wywołana m.in. „zdarzeniem losowym”, w której to kategorii mieści się epidemia COVID-19. Zaistnienia tego zdarzenia nie trzeba, co logiczne, dokumentować, podobnie jak informacji o zarobkach za ostatnie 12 miesięcy – Ministerstwo proceduje wniosek na podstawie oświadczenia twórcy.
Treść wniosku dostępna jest na stronie Ministerstwa pod adresem: https://www.gov.pl/web/kultura/pomoc-socjalna-dla-tworcow-i-artystow . Złożenie wniosku może odbyć się również mailowo i za pośrednictwem ePUAP.
ZAWIESZENIE POBIERANIA OPŁAT LICENCYJNYCH PRZEZ ORGANIZACJE ZBIOROWEGO ZARZĄDU,
W TYM ZAIKS
Zgodnie z art. 15l Tarczy Antykryzysowej, na czas obowiązywania stanu epidemii wobec przedsiębiorców wstrzymano pobieranie opłat licencyjnych za korzystanie z praw autorskich i praw pokrewnych na rzecz organizacji zbiorowego zarządu prawami autorskimi. Zawieszenie dotyczy należności licencyjnych za okres rozliczeniowy, który rozpoczął się 8 marca 2020 r. lub później. Warunkiem skorzystania z odroczenia płatności jest brak zaległości w spłacie wcześniejszych zobowiązań na rzecz OZZ. Wynagrodzenie będzie trzeba uiścić niezwłocznie po zniesieniu przez rząd stanu epidemii.
Poza przedsiębiorcami, beneficjentami powyższej regulacji są również organizacje pozarządowe.
ZAWIESZENIE TERMINÓW W POSTĘPOWANIACH DOTYCZĄCYCH PRAW WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ
Na podstawie art. 15zzr, w okresie epidemii bieg terminów przewidzianych przepisami prawa administracyjnego oraz terminów procesowych i sądowych w postępowaniach administracyjnych nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu. Wynika z tego, że nie biegną w tym okresie i ulegają przedłużeniu o okres zagrożenia epidemicznego i epidemii m.in. terminy:
- do wniesienia sprzeciwu wobec rejestracji znaku towarowego;
- na wniesienie opłaty za pierwszy okres ochrony znaku towarowego po otrzymaniu warunkowej decyzji o udzieleniu prawa;
- na przedłużenie prawa ochronnego na znak towarowy;
- na uzupełnienie dokumentów w procedurze rejestracji znaku towarowego, wzoru przemysłowego, uzyskiwania patentu i prawa ochronnego na znak użytkowy;
- wyznaczone w postępowaniu spornym przed Urzędem Patentowym.
W ramach postępowania przed EUIPO przepisy Tarczy Antykryzysowej nie obowiązują, ale decyzją tego Urzędu wszystkie terminy przypadające między 9 marca a 30 kwietnia 2020 r. zostały automatycznie przedłużone do 1 maja 2020 r.
Wzorem sądów powszechnych, w Urzędzie Patentowym w trakcie epidemii nie odbywają się posiedzenia w postępowaniu spornym. Nieczynna jest również czytelnia akt. Obieg korespondencji pozostaje natomiast niezakłócony.
Opracowanie: adw. Katarzyna Lejman, specjalizująca się w prawie własności intelektualnej i prawie cywilnym
[1] Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, zmieniona Ustawą z 31 marca 2020 r., dostępna pod adresem: http://dziennikustaw.gov.pl/D2020000056801.pdf
[2] Obowiązujące zakazy wymienia Rozporządzenie Rady Ministrów z 31 marca 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii, dostępne pod adresem: http://isip.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20200000566/O/D20200566.pdf
[3] Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 2 kwietnia 2020 r. w sprawie wsparcia finansowego dla osób fizycznych, osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej na zmianę formy upowszechniania działalności twórczej lub artystycznej w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, dostępne pod adresem: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20200000583/O/D20200583.pdf
[4] Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 27 września 2017 r. w sprawie szczegółowych warunków uzyskiwania dofinansowania realizacji zadań z zakresu kultury, trybu składania wniosków oraz przekazywania środków z Funduszu Promocji Kultury, dostępne pod adresem: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20170001808/O/D20171808.pdf.