16 lipca 2021 r. we wspólnej deklaracji podpisanej przez Edith Kindermann – Prezydent Niemieckiego Stowarzyszenia Adwokatów, Oliviera Cousi – Dziekana Izby Adwokackiej w Paryżu oraz Mikołaja Pietrzaka – Dziekana Izby Adwokackiej w Warszawie, liderzy izb adwokackich wyrazili najwyższe zaniepokojenie ostatnimi wydarzeniami w kontekście reform polskiego sądownictwa i wyrokiem polskiego Trybunału Konstytucyjnego w sprawie stosowania środków tymczasowych nałożonych przez Trybunał w Luksemburgu.
We wspólnej deklaracji wskazano, że niezawisłość sądownictwa oraz niezbędna wzajemna kontrola i równowaga władz, która chroni demokrację przed autorytarnymi poglądami, jest w Polsce zagrożona. Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego wydane 14 lipca 2021 r., stwierdzające, że środki tymczasowe wydane przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie reformy polskiego sądownictwa, a w szczególności utworzonej przy Sądzie Najwyższym Izby Dyscyplinarnej, nie są wiążące, jest najbardziej rażącym krokiem w tym zakresie.
Decyzja ta jest niezgodna zarówno z podstawowymi zasadami i wartościami wynikającymi z prawa Unii Europejskiej, jak i z Konstytucji RP. Dostęp do wymiaru sprawiedliwości i rządy prawa są chronione tylko wtedy, gdy sędziowie, prokuratorzy i adwokaci mogą sprawować swoje urzędy bez jakiejkolwiek ingerencji lub groźby ingerencji. Od czasu powstania Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego w Polsce tak się nie dzieje. Coraz częściej wszczynane są represyjne postępowania wobec sędziów, prokuratorów i adwokatów za ich działania w obronie praworządności, pomimo tymczasowych nakazów i odmiennych wyroków zarówno Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, jak i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
Orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego jest przy tym niezgodne z Konstytucją RP, ponieważ nie ma sprzeczności między Konstytucją a traktatami Unii Europejskiej, ustanawianiem TSUE i określaniem jego właściwości – o czym wyraźnie przesądził wyrok Trybunału Konstytucyjnego RP z 11 maja 2005 r. w sprawie K 18/04, wydanej w momencie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.
W deklaracji zwrócono również uwagę, że orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z 14 lipca 2021 r. zostało wydane z udziałem nieprawnie powołanego sędziego, z naruszeniem standardów określonych w wyroku ETPCz w sprawie Xeroflor przeciwko Polsce.
Obecna kampania przeciwko niezawisłości sądownictwa w Polsce, spowoduje dalsze pogarszanie się polskiego wymiaru sprawiedliwości, poważnie ograniczając jego kluczową rolę w obronie Konstytucji RP i praw jej obywateli, a tym samym podważając rządy prawa.
Sygnatariusze wspólnej deklaracji po raz kolejny wzywają polskie władze ustawodawcze i wykonawcze do podjęcia wszelkich niezbędnych kroków w celu przywrócenia rządów prawa, niezawisłości sądownictwa i poszanowania prawa europejskiego.
Joint Declaration Triangle of Weimar Draft_FINAL_SIGNED_16.07.2021