W dniu 8 października 2024 r. w siedzibie Deutscher Anwaltverein (DAV) w Berlinie odbyła się 4. konferencja Trójkąta Weimarskiego Adwokatur pod nazwą „Prawnicy i rządy prawa: działania prewencyjne i naprawcze w Europie”. Ponieważ kilka państw członkowskich Unii Europejskiej stoi w obliczu bezpośrednich zagrożeń dla praworządności, prawnicy i organizacje prawnicze muszą pilnie się zmobilizować.
Zainicjowany w 2019 r. Trójkąt Weimarski Adwokatur łączy paryskie i warszawskie izby adwokackie z niemieckim stowarzyszeniem prawników (Deutscher Anwaltverein DAV) we wspólnym wysiłku na rzecz ochrony praworządności w Europie. Tegoroczna edycja odbywa się w kluczowym momencie, w obliczu nasilających się ataków na niezależność sądów i prawa podstawowe w kilku krajach europejskich. Dyskusje koncentrowały się na bieżących wysiłkach na rzecz przywrócenia praworządności w Polsce, a także na pilnej potrzebie zapobiegania dalszej dekonstrukcji demokracji w całej Europie.
Alarmujące ustalenia:
• Praworządność jest bezpośrednio atakowana w kilku państwach europejskich i, jak pokazuje przypadek Polski, jej przywrócenie jest trudnym i długotrwałym procesem.
• Unia Europejska powolnie wykorzystuje pełen zakres dostępnych jej środków, aby chronić podstawowe zasady, na których się opiera.
• Sądy konstytucyjne w całej Europie stają się coraz bardziej podatne na ingerencję polityczną.
• Prawo do profesjonalnej pomocy prawnej, stanowiące fundament wymiaru sprawiedliwości, jest poważnie naruszane w niektórych krajach.
Konieczne są natychmiastowe działania: Prawnicy, za pośrednictwem swoich samorządów zawodowych i stowarzyszeniom, mają środki, aby zmusić Unię Europejską do podjęcia szybkich działań przeciwko tym naruszeniom. Jednak muszą to zrobić teraz – nie ma już czasu na półśrodki. Obecny moment wymaga zdecydowanych działań.
Wybitni prelegenci, w tym w szczególności Stefan von Raumer (wiceprezes niemieckiego stowarzyszenia prawników DAV), Mikołaj Pietrzak (dziekan Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie) oraz eksperci, tacy jak profesorowie Klaus Bachmann i Laurent Pech, wezwali do natychmiastowej mobilizacji środowiska prawniczego. Opowiedzieli się również za Konwencją Rady Europy o ochronie prawników, która mogłaby stać się kluczowym narzędziem wzmacniającym obronę rządów prawa.
W obliczu systematycznych ataków na sądownictwo, prawnicy muszą stać na straży praworządności. Trójkąt Weimarski Adwokatur pozostaje kluczowym forum podnoszenia świadomości i wywierania nacisku na konkretne działania ze strony instytucji europejskich.
Nadszedł czas na działanie. Europa nie może już sobie pozwolić na bierność w obliczu zagrożeń dla jej podstawowych wartości.
Szczegółowe podsumowanie konferencji – plik do pobrania
opracował adw. Radosław Wiśniewski
PS. Poniżej publikujemy także przemówienie dr Angeliki Schlunck, wiceminister sprawiedliwości RFN.